Max Bahr

Z encyklopedii Gorzowa Jerzego Zysnarskiego:
(Gottlieb) Max (Adolf), fabrykant, honorowy obywatel miasta (* 25.10.1848, Landsberg, † 25.09.1930, tamże), drugi syn Alexandra i Henrietty; w 10.1864 porzucił gimnazjum, by odbyć 3-letnią naukę w renomowanym sklepie tekstylnym w Poczdamie, wiosną 1868 podjął pracę w hurtowni tekstylnej „Lampson und Opdenhof”, w 1869 wstąpił do „Dragoner Regiment Nr. 10” w Gorzowie i brał udział w kampanii francuskiej 1870/71, w 1872 szkolił się i doskonalił j. angielski w Londynie, następnie pracował w sklepie ojca, który w 1879 przejął wraz z bratem Robertem, od 1875 zajmował się też handlem angielskimi workami z juty, w 1883 założył własną szwalnię worków jutowych, która rozrosła się w „Jutespinnerei, Plan- und Sackfabrik, Max Bahr A.G.”, zwaną potocznie „Jutefabrik”, którą pod koniec I wojny światowej przekazał synowi Paulowi; od 1885 deputowany miejski, od 1893 - z przerwą w 1896-1901 - nieetatowy radca miejski, do 1895/99 i od 1903/08 – członek zarządu miasta, z funkcji tych zrezygnował w 1909/13, w 1918 wybrany został też do niemieckiego zgromadzenia konstytucyjnego, następnie do pierwszego Reichstagu, w którym działał do 1924; w 1873-1880 był prezesem MTVL, któremu w 1876 podarował stary magazyn solny na salę gimnastyczną, z jego inicjatywy w 1875 założone zostało tzw. „Dienstagsverein”, którego członkowie byli zobowiązani do wygłoszenia wykładów, był jednym z pierwszych członków, jeśli nie założycieli VfGdN, w 1899 zorganizował „Gemeinnützige Bauverein” oraz „Verein für Volksbücherei und Lesehalle” [VVL], w 1910 podarował miastu grunty, które powiększyły Park Siemiradzkiego w kierunku północnym, a w 1912 dwa założone przez niego towarzystwa: MTVL i VVL powołały „Volkswohlfahrts-Aktiengesellschaft”, które zbudowało dom społeczny „Volkswohlfahrtshaus”; w 1926 zainicjował budowę „Volksbad” [ Łaźnia Miejska]; był prekursorem opieki socjalnej robotników, w 1892 założył kasę pożyczkową, w 1905 powołał radę pracowniczą, a w 1907 zorganizował dzieciniec; na 70. urodziny w 1918 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta, a pracownicy posadzili dąb szypułkowy przy zbiegu ul. Towarowej i Fabrycznej, 15.07.1924 otrzymał tytuł doktora - inżyniera h.c. „Technische Hohschule Danzig” [ politechnika w Gdańsku], a „Juta-Asociation” w Londynie nadała ma honorowe członkostwo; opublikował m. in. Reiseberichte über Amerika (F. Schäffer & Co., . Landsberg/W. 1906), Einses deutschen Bürgers Arbeit in Wirtschaft und Politik [ działalność gospodarcza i polityczna pewnego obywatela niemieckiego] (1926); mieszkał przy Richtstraße 12(Sikorskiego), po 1880 - Bergstraße 18 (Drzymały), w 1901-1902 wybudował dla siebie willę przy Böhmstraße 1 [willa Bahrów](30 stycznia- dawny Palac biskupi), gdzie mieszkał do końca życia, posiadał też wiele innych posesji i kamienic w mieście, zakupił m. in. wille przy Bismarckstraße 37(Łokietka) i Hindenburgstraße 4; żona Emma Adelheid Bahr (* 25.10. 1850), kuzynka, ślub 7.10.1873, 4 córki: Wilhelmine Rosalie Else (* 1874), (Justine Pauline) Margarete (* 1877), Charlotte Louise (* 1880), Marianne Auguste Annie (* 1886) oraz syn Gottlieb Alexander Paul (* 1875) – tak wg J. Kozłowskiego, córką była też zapewne Elise Antonie Adelheid (1892-1917), żona Waltera Clemensa; jego śmierć uczczono ogólnomiejską żałobą, pochowany został na cmentarzu ewangelickim; jego imieniem nazwano zach. odcinek ulicy Am Wall, od 1945 - Fabryczna; w 2001 w holu Łaźni Miejskiej ponownie odsłonięto popiersie fundatora, zrekonstruowane przez Jerzego Sobocińskiego z Poznania; w uroczystości uczestniczył Jürgen, prawnuk fundatora. Otto, kupiec (* 22.05.1861, Landsberg, † przed 1945), syn Alexandra i Henrietty, młodszy brat Maxa; w 1894 mieszkał jeszcze przy Böhmstraße 5, ok. 1895 wybudował kamienicę przy Böhmstraße 2, jego syn Alex mieszkał w 1947 w Lubece.
POLECAM ZAINTERESOWANYM:
Jan Kozłowski - Max Bahr i jego praca obywatelska Gorzów 2000