Stare Miasto

Kostrzyn jako twierdza zaczął się kształtować za panowania margrabiego Jana. Prace budowlane rozpoczęły się w 1537r które finansowała cała Nowa Marchia. W tym samym roku uchwalono podatek łanowy na budowę twierdzy. Pracowali przy niej przymusowo wysyłani mieszkańcy Nowej Marchii. W 1542r Kostrzyn znajdował się już wewnątrz fortyfikacji. Tworzyły je ziemne wały i basteje oraz mokre fosy. Rok później twierdza wyposażona już była w armaty z Chojny, a w następnym roku z Chociebuża.

Miasto przed ufortyfikowaniem


Ziemne umocnienia okazały się mało trwałe i już po pierwszej powodzi w 1544r nastąpiła konieczność ich remontu. Również tym razem pieniądze pochodziły 3-letniego podatku od łanu. W 1553r rozpoczęto prace nad stawianiem umocnień murowanych. Wznoszenie nowoczesnych umocnień typu włoskiego zakończono w 1590r. Autorem i twórcą twierdzy Kostrzyn był włoski inżynier Francesco Chiaramella z Gandino. Jego dzieło kontynuował włoski inżynier z Drezna - hrabia Roch Guerrini-Linari.
Rozmach umocnień zmusił do płacenia różnych podatków jeszcze przynajmniej do roku 1571(ostatnia wzmianka). Zatrudniano ludzi z Ziemi Torzymskiej, powiatu gorzowskiego, drawskiego i choszczańskiego. Wyżywienie robotnikom zapewniały folwarki margrabiego w Dębnie, Namyślinie, Drzewicach i Szumiłowie.

Twierdza z połowy XVIIw. Na uwagę zasługuje brak Bastionu Brandenburgia


Kostrzyńska twierdza zbudowana została na planie nieregularnego sześcioboku na wierzchołkach którego umieszczono 4 ostrokątne bastiony narożne (Król, Królowa, Księżniczka, Filip) i 2 bastiony sześciokątne (Brandenburgia i Książę). Jeden z nich - Brandenburgia - podmyła Odra i uległ zniszczeniu. Zastąpiono go bardziej odpornym uskokiem kurtyny (patrz rycina).

Umocnienia twierdzy miały wysokie oskarpowania, a kurtyny i bastiony wzmocniono od wewnątrz żebrami.
Twierdza początkowo posiadała dwie bramy: Bramę Odrzańską pomiędzy bastionami Król i Królowa, oraz Nową Bramę pomiędzy bastionami Książę i Księżniczka. W przeciągu lat bramy zmieniały swoje nazwy:
Brama Odrzańska -> Brama Lubuska (1604r) -> Brama Berlińska (1797r)
Nowa Brama -> Brama Chwarszczańska -> Brama Nowomarchijska (1654r) -> Brama Sarbinowska.

Droga do Nowej Bramy:


Brama Sarbinowska:


Brama Berlińska:



___________________________________________________




Największym z bastionów był sześciokątny Bastion Książę. Posiadał wielki, murowany nadszaniec. Służył jako dodatkowe stanowisko dla dział artylerii. Również nadszaniec, choć mniejszy, posiadał Bastion Król. Pomiędzy bastionami Księżniczka i Filip powstałą nie objęta wcześniejszym planem Furta Chyżańska. Podobna powstała od strony Odry. Furta Młyńska, bo tak się nazywała, prowadziła na pomost, na końcu którego postawiono młyn. Pomost został po starym moście na Odrze rozebranym przed 1539r który prowadził na Frankfurt (patrz pierwszy szkic).

Plan twierdzy bastionowej. Widoczny brak w/w furt

Ostatnio byłem tam 3 lata temu. Pamiętam widok "napoczętych" odbudówek, które stały opuszczone i częściowo zdewastowane:


Co się tam w tej chwili dzieje?

Mieszkania wzorowane na kamienicach Starego miasta powstają dalej. W grudniu 2008r wielkich zmian nie zauważyłem. Stoją tablice informacyjne przy najważniejszych ruinach. W Bramie Berlińskiej powstał punkt informacyjny, a pani w nim obsługująca powiedziała, że umawiając się telefonicznie przed przyjazdem można zwiedzić odrestaurowany Bastion Filip (tak jakby nie było można przy okazji).

Zdjęcia z grudnia 2008 (fot. K. Cichy)
Brama Chyżyńska


Bastion Filip

Witam
Ciekawy link z filmami
www.perkun.com.pl
Pozdrawiam
Katoj